‘Ik heb een draai van 180 graden gemaakt’

Juul: „Tot vier jaar geleden ging het fysiek en mentaal slecht met mij. Ik had last van genderdysforie: ik was niet blij dat ik geboren ben als meisje. In 2019 ben ik begonnen met een transitietraject waarbij mijn vrouwelijke kenmerken zijn weggenomen. Die jas paste me gewoon niet. Ik heb heel lang geprobeerd om me in allerlei bochten te wringen om aan de wensen van de maatschappij te voldoen. Ik heb gewerkt als secretaresse, compleet met mantelpakje, hakken en make-up, maar daar werd ik doodongelukkig van.

„Van kinds af aan was al duidelijk dat ik tussen een meisje en een jongetje in zat. Ik zat bijvoorbeeld op ballet én op voetbal. Met carnaval was ik het ene jaar verkleed als boer, het volgende als prinses. Thuis lieten ze me heel vrij, maar bij schoolzwemmen moest ik een badpak aan, terwijl ik, als we met het gezin naar zee gingen, een zwembroek aan mocht. Ik vond het ook raar dat ik bij ballet geen jongen mocht optillen, maar een jongen mij wel. Meisje zijn voelde voor mij als een hokje waar ik niet uit mocht. Toen op mijn dertiende de puberteit begon, was dat traumatisch. Ik wilde er niet uit gaan zien als een vrouw. Ik ontwikkelde daarna een auto-immuunziekte waardoor ik chronische bloedarmoede kreeg. Kort na mijn transitieoperatie veranderde dat in een latente ziekte. Niemand was ooit op het idee gekomen dat die ziekte weleens veroorzaakt kon zijn door trauma.

„Enerzijds is het leven makkelijker geworden doordat ik nu ben wie ik wilde zijn. Anderzijds zijn er mensen die me niet goed wijs vinden met mijn non-binariteit. Twee jaar geleden, toen ik een paspoort aanvroeg met als geslacht X, ben ik door de gemeente Wijchen uitgenodigd om mee te doen aan een anti-discriminatiecampagne. Ik denk dat mijn openheid eraan heeft bijgedragen dat Wijchen nu een Regenbooggemeente is. Inmiddels zit ik ook in een werkgroep inclusie en diversiteit die de gemeente gevraagd en ongevraagd adviseert over haar Regenboogbeleid.”

Anti-kraak

„Eind 2021 heb ik de stichting Butterfly Upcycling opgericht. Dat is een circulair vaardigheidscentrum waar ik goederen repareer of ombouw tot iets anders. Die spullen komen vaak van webwinkels. Vaak ontbreekt er een onderdeel of is er iets kapot. Als zij het moeten weggooien, kost dat hun geld. Ik haal het gratis op en verkoop het na bewerking weer via een winkel of Marktplaats. Tegen een lage prijs, want het was gedoneerd en zo kunnen mensen met een kleine beurs het ook kopen. Het mes snijdt aan meerdere kanten: de stichting gaat verspilling tegen en zodra we een vaste locatie hebben, is het de bedoeling dat hier mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een leertraject komen volgen. Nu zit ik met mijn werkplaats nog anti-kraak.

„Daarnaast heb ik sinds begin dit jaar nog een bedrijf, Dancing Queer. Dat is voortgekomen uit mijn transitietraject. Omdat ik altijd heb gedanst, heb ik in 2020 een ‘danshealingmethode’ ontwikkeld om mijn mentale klachten aan te pakken. Dansen is voor mij een soort beschermende jas. Als ik me naar voel, zet ik thuis vaak een koptelefoon met dansmuziek op om zo mijn energie weer aan te vullen. Met Dancing Queer geef ik nu lezingen over die methode, vooral in de zorg en de culturele sector. Ik heb bijvoorbeeld gesproken op een congres over mentale gezondheid van het ministerie van Volksgezondheid. Mijn lezing had als titel: Van genderdysforie naar levenseuforie. Verder repeteer ik één dag per week met een theatergezelschap van mensen met en zonder fysieke beperking. We treden nu op met een voorstelling over niet-normatieve relaties.

„Ik heb een Wajong-uitkering, maar ik hoop daar dankzij Dancing Queer uit te komen. Geld geef ik vooral uit aan het openbaar vervoer. Doordat ik bloedarmoede had, mocht ik geen rijbewijs halen. Prikkels uit het verkeer kwamen bij mij vertraagd binnen. Dus zit ik veel in de trein. Naar workshops, naar de uitreiking van de Duurzame 100 van Trouw, waar ik al twee keer in heb gestaan met Stichting Butterfly Upcycling, naar lezingen en concerten. Ook heb ik abonnementen op verschillende streamingdiensten, om documentaires en concerten te zien.”

Regenbooggemeenschap

„Ik heb de afgelopen jaren een draai van 180 graden gemaakt. Vóór mijn transitie kwam ik mijn huis nauwelijks uit en kon ik maximaal tien uur per week werken. Nu reis ik het hele land door en werk ik zo’n 32 uur per week. Ik zie de toekomst steeds zonniger tegemoet, ik heb weer zin in het leven. Vier jaar geleden mocht van mij het licht nog uit.

„Ik heb ervoor gekozen om als vrijgezel door het leven te gaan. Ik voel niet de drang om op zoek te gaan naar mijn wederhelft, ik ben gelukkig in mijn eentje. Ik sta wel open voor een relatie, maar ik ga niet actief op zoek.

„Ik droom van een circulair vaardigheidscentrum, met daarnaast een ruimte voor de lhbtqi+-gemeenschap om te dansen en te sporten. Die mensen hebben vaak geen geld voor een abonnement op de sportschool of ze voelen zich daar onprettig of onveilig. Ook wil ik graag een ontmoetingsplek opzetten voor de regenbooggemeenschap. In Wijchen, niet in het nabijgelegen Nijmegen. Ik wil iets terugdoen voor het dorp waar mijn leven zo’n draai heeft genomen en waar ik weer een gelukkig mens ben geworden.”